Tổng hợp kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt giúp cây lúa chắc hạt, hạn chế lép, chống thối bông và đạt năng suất cao ngay cả trong mùa mưa.
Trong sản xuất lúa, bệnh lem lép hạt luôn là một trong những nỗi lo lớn nhất đối với bà con nông dân. Không chỉ làm giảm sản lượng mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng và giá bán nông sản. Vậy đâu là những kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt hiệu quả nhất hiện nay? Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết các nguyên nhân, dấu hiệu và giải pháp từ chính kinh nghiệm thực tế của người trồng lúa.
Lem lép hạt – Hiểu rõ mới phòng trúng
Bệnh lem lép hạt là hiện tượng lúa trổ bông nhưng tỉ lệ hạt lép cao, hạt lúa không no, không chắc, hoặc chuyển màu đen, thối. Đây là hậu quả tổng hợp của nhiều yếu tố như nấm bệnh, vi khuẩn, điều kiện thời tiết bất lợi hoặc sai lệch trong kỹ thuật canh tác.
Kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt đầu tiên là xác định đúng nguyên nhân để có cách phòng hiệu quả:
- Do nấm bệnh: Thường là bệnh đạo ôn cổ bông, thối bông do nấm, sương mai…
- Do vi khuẩn: Bạc lá, cháy bìa lá làm cây yếu, giảm sức nuôi hạt.
- Do thời tiết: Mưa nhiều trong thời điểm lúa trổ bông gây ẩm ướt, tạo điều kiện nấm bệnh phát sinh.
- Do kỹ thuật: Thiếu dinh dưỡng, không xử lý đúng thời điểm khiến lúa kém sức, dễ bị nhiễm bệnh
Kỹ thuật canh tác giúp hạn chế lem lép hạt
Một trong những kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt hiệu quả nhất là chủ động cải thiện kỹ thuật canh tác từ sớm:
1. Gieo sạ đúng thời vụ
Lựa chọn thời điểm xuống giống hợp lý để tránh lúa trổ bông vào thời kỳ cao điểm của mưa lớn. Bà con nên theo dõi dự báo thời tiết và chọn giống có thời gian sinh trưởng phù hợp với vùng đất.
2. Bón phân cân đối
Bón thừa đạm khiến cây tốt lá nhưng yếu thân, dễ nhiễm bệnh. Thiếu kali và vi lượng làm giảm sức đề kháng của lúa. Bà con cần bón phân cân đối theo từng giai đoạn:
- Đẻ nhánh: Tăng lân và đạm
- Làm đòng – trổ: Tăng kali, bổ sung trung vi lượng
- Sau trổ: Giảm đạm, tăng kali và canxi – bo
3. Quản lý nước hợp lý
Không để ruộng bị ngập sâu hoặc khô hạn trong giai đoạn làm đòng và trổ bông. Giữ mực nước ổn định giúp cây khỏe, tránh sốc sinh lý.
4. Vệ sinh đồng ruộng
Làm sạch cỏ dại, rơm rạ sau mỗi vụ. Xử lý tàn dư thực vật để hạn chế nguồn bệnh lưu tồn. Đây là một trong những kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt rất hiệu quả nhưng thường bị xem nhẹ.
Chủ động phòng bệnh trước – trong – sau trổ
Nhiều nông dân giàu kinh nghiệm đều thống nhất rằng: “Phòng còn hơn trị”, nhất là với bệnh lem lép hạt. Quá trình phòng nên chia thành 3 giai đoạn cụ thể:
Giai đoạn trước trổ 5–7 ngày
- Kiểm tra đồng ruộng, phát hiện sớm dấu hiệu đạo ôn, cháy lá.
- Phun phòng các bệnh hại cổ bông nếu có điều kiện mưa ẩm.
- Tăng cường vi lượng giúp lúa khỏe, chuẩn bị trổ đồng loạt
Giai đoạn lúa trổ bông
- Hạn chế ra vào ruộng, tránh lây lan bệnh qua tiếp xúc.
- Duy trì môi trường khô thoáng, không phun phân hay thuốc trễ.
- Nếu mưa kéo dài, cần can thiệp kịp thời bằng biện pháp cơ học hoặc sinh học.
Giai đoạn sau trổ 7–10 ngày
- Theo dõi biểu hiện bất thường trên bông lúa: thối bông, lem đen, hạt lép.
- Bổ sung kali và canxi – bo để giúp lúa vào gạo tốt, tăng sức chống bệnh.
Kinh nghiệm từ nông dân thực tế
Anh Bình – một nông dân trồng lúa tại Cần Thơ chia sẻ: “Mấy vụ trước tôi cứ nghĩ lem lép là do sâu hay thiếu phân, nên toàn trị ngọn mà không lo gốc. Sau này nghe kỹ thuật viên hướng dẫn, tôi chuyển qua phun phòng bệnh sớm, chia theo giai đoạn trổ, kết hợp tăng kali thì thấy lúa chắc hạt rõ rệt.”
Tương tự, chị Hằng ở Long An cũng cho biết: “Lúc trước không để ý đến thời tiết, mưa trổ là y như rằng lép cả ruộng. Giờ canh lịch kỹ, trổ xong nắng ấm, hạt nào hạt nấy chắc cứng, bán thương lái thích lắm.”
Những kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt như trên chính là bài học quý báu cho bà con cả nước.
Tóm tắt những điểm cần nhớ
- Bệnh lem lép hạt là do nhiều tác nhân, cần xác định đúng để xử lý hiệu quả.
- Phòng bệnh theo 3 giai đoạn: trước – trong – sau trổ.
- Tăng sức đề kháng cho cây bằng chế độ phân hợp lý, quản lý nước tốt.
- Lịch canh tác – thời điểm xuống giống ảnh hưởng trực tiếp đến nguy cơ lem lép.
- Phòng bệnh từ đầu vụ sẽ giúp bà con an tâm trúng mùa, trúng giá.
Hy vọng với những kinh nghiệm nông dân phòng trị lem lép hạt chia sẻ ở trên, bà con có thể chủ động hơn trong việc bảo vệ mùa màng của mình. Không chỉ giúp hạt lúa chắc, sáng, mà còn giảm thiểu rủi ro thất thu trong điều kiện thời tiết ngày càng khắc nghiệt
Công Ty Cổ Phần Nông Nghiệp Qatar Chemical
📞 Hotline tư vấn: 0919 286 997
✅ Thiết kế nhãn độc quyền – Tăng nhận diện thương hiệu
✅ Đa dạng sản phẩm, quy cách – Xuất thành phẩm nhanh chóng
✅ Chất lượng – Uy tín – Giá cả cạnh tranh trên thị trường
